KOŚCIÓŁ P.W. NAJŚWIĘTSZEGO SERCA PANA JEZUSA W STOŁECZNEJ

 
Kościół pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Stołecznej

Kościół pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Stołecznej znajduje się w południowej części wsi i stanowi dominantę architektoniczną oraz element zabudowy o wartościach zabytkowych. Jego obecne wymiary to: długość 17,20 m, szerokość 9,40 m grubość murów bocznych ścian wynosi 1,05 m, od wschodu 1,37 m, zachodu 68 cm. Mury wieży mają grubość 1 m. Pierwsza wzmianka pochodzi z 1337 r. i wiąże się z nadaniem kościołowi 4 łanów ziemi. Świątynia została wzniesiona W Xv wieku z łupanych, mało ociosanych kamieni polnych, bez wieży i chóru. W XVII wieku uległa spaleniu. Odbudowano ją dopiero w 1703 roku, zachowując pierwotne mury. Wtedy to otrzymała ołtarz główny, wyrzeźbiony z drewna w pracowni znanego moryńskiego rzeźbiarza Hattenkellera.

Dzieło to posiada bogatą ornamentykę: wijące się łodygi z wąskimi, podobnymi do ostu, liśćmi. Wystające po bokach gałęzie parkowe, nadają mu lekko falistą linię. Ozdobą jest też posąg Św. Jana Chrzciciela oraz kolorystyka starego malowidła. Pod amboną, na ozdobionej podstawie wymalowano datę 1703 rok. W roku 1711 kościół otrzymał rzeźbę anioła chrztu, jedną z najpiękniejszych w rejonie. Posiadał też gotycki kielich, wykonany ze srebra pozłacanego (koniec XV wieku), z wyrytymi ornamentami oraz krzesła z XVIII wieku.  Na ścianie umieszczono tablicę pamiątkową z wyrzeźbionymi trofeami i portretem pułkownika wachmistrza Ernesta Ludwiga von Sydow (zmarłego w 1730 roku), namalowanym na miedzi. W innym miejscu zamieszczono herb rodu von Schönebeck oraz napis: „Ma szanowna Maria Catharina von Schöneböken żona Strausena, roku 1714”.  Podczas wojny siedmioletniej (1756 – 1763) kościół został zniszczony. W 1768 obiekt poddano modernizacji. Stare drzwi od strony południowej otrzymały półokrągłe sklepienie.

Od strony północnej przymurowano drzwi do dawnego sklepienia grobu. Z dawnych wąskich okien zachowano częściowo tylko jedno po stronie wschodniej. Pozostałe okna poszerzono i zwieńczono płaskim łukiem. Wybudowano wieżę z cegieł, wyposażając w pilastry (architektoniczny element dekoracyjny i konstrukcyjny), owalne okna i półokrągły gzyms (wieńczący element muru w formie zdobiącego poziomego pasa). Są to charakterystyczne elementy późnego stylu barokowego. Najwyższe piętro wykonano z desek, przypuszczalnie w pierwszej połowie XIX wieku.
Kościół posiada dzwon, pochodzący z 1727 roku. Na zewnętrznej stronie znajdują się nazwiska członków rodziny von Sydow wraz dwoma herbami. Był też mały dzwon z nazwiskami sponsorów, odlany w Szczecinie w 1674 roku. W 1912 roku dziedziczka majątku Stołecznej, Margarethe von Sydow, kupiła we Włoszech u biednego rzeźbiarza drewniany posąg Chrystusa i przekazała swojej parafii. Figura została umieszczona w budynku przysiółka Tanger, gdzie mieszkali robotnicy-katolicy. Posąg ulokowano, po postawieniu przez nich kamiennej kapliczki przy wjeździe do Stołecznej od strony Trzcińska.

Kościół w Stołecznej przez długi czas był filią parafii w Piasecznie. Po II wojnie światowej należał do parafii Trzcińsko-Zdrój, a później do parafii w Góralicach. Kościół w Stołecznej jest obiektem zabytkowym, wpisanym w rejestrze zabytków z dnia 12. września 1958 roku pod numerem 317.