KOŚCIÓŁ PW. CHRYSTUSA KRÓLA W ROSNOWIE

Kościół pod wezwaniem Chrystusa Króla w Rosnowie

Kościół w Rosnowie usytuowany jest w środkowej części wsi na niewielkim wzniesieniu. Pierwotnie otoczony był cmentarzem ogrodzonym kamiennym murem z ceglaną bramą. Romańska kamienna świątynia pochodzi z drugiej połowy XIII wieku. Początkowo był to kościół salowy o wymiarach 23 x 11 m, na planie prostokąta, orientowany, bez chóru i wieży, z ostrołukowymi otworami okiennymi i portalami o charakterystycznym dla wczesnego gotyku zarysie. Posiada ostrołukowe portale zachodni i południowy z uskokami.
Ściana zachodnia zniszczona w XIII wieku, odbudowana została w XIV wieku. W 1716 roku nastąpiła gruntowna przebudowa, w wyniku której kościołowi nadano cechy barokowe.  Od zachodu w korpus wbudowano wieżę o lekkiej konstrukcji ryglowej, krytą hełmem z latarnią. Nieco podwyższono mury obwodowe i zwieńczono ceglanym, profilowanym gzymsem. Przypuszczalnie zmieniono też więźby dachu i przemurowano szczyt wschodni. Powiększono i zamknięto łukiem koszowym otwory okienne oraz dodano okulusy. Ściany otynkowano i ozdobiono boniowaniem a okna obramowano wydatnymi opaskami tynkowymi. Kościół zyskał tez nowe wyposażenie, m. in. barokowy ołtarz i ambonę. Ściany wewnątrz pokryły malowidła a w zachodniej części nawy wzniesiono emporę chóru muzycznego. 

Jest to świątynia orientowana, salowa, na planie prostokąta o wymiarach 23 x 11 m, z nieznacznie węższą partią wschodnią, z wewnętrzną, niewielką kruchtą oraz z przylegającą od południa zakrystią o wymiarach 6,60 x 6,60 m. Budowla kryta jest dachem dwuspadowym. W korpus kościoła (w części zachodniej) wbudowana jest jednokondygnacyjna wieża z latarnią. Ściany zbudowane są z granitowych kwader zespojonych zaprawą wapienną, od wewnątrz – otynkowane. Ściany wieży mają konstrukcję słupowo – ramową z ryglami, z ceglanymi wypełnieniami ponad szczytem i połacią dachu. W górnej części ścian regularny układ kwader zaburzony jest przez ciosy, które nie zostały obrobione (układ nieregularny). Elewacja północna jest trójosiowa, o osiach wyznaczonych przez otwory okienne (zachodnią oś wyznacza okulus). W licu ściany przy okulusie oraz oknie wschodnim widoczne są ślady zamurowanych okien ostrołukowych. W środkowej partii elewacji jest czytelny zarys zamurowanego portalu ostrołukowego. Elewacja wschodnia w dużych partiach jest otynkowana, dwuosiowa (pierwotnie trójosiowa) ze śladami ostrołukowych otworów okiennych.

W szczycie na osi – okulus. Krawędzie szczytu zostały obmurowane cegłami. Elewacja południowa częściowo przesłonięta jest zakrystią, wczęści wschodniej – jednoosiowa, w części zachodniej – dwuosiowa. Okna zachodnie są mniejsze i węższe od pozostałych. W części zachodniej widoczne są ślady zamurowanego ostrołukowego portalu. Elewacje zakrystii – bez podziałów osiowych, z wydatnym profilowanym, otynkowanym gzymsem. Na południowej elewacji zakrystii znajduje się otwór drzwiowy zwieńczony ostrołukowym tympanonem z krzyżem, powyżej – niewielki ostrołukowy otwór okienny. Szczyt wieńczy prostopadłościenna sterczyna z ostrołukową blendą. Elewacja zachodnia jest jednoosiowa, na osi znajduje się kamienny ostrołukowy, uskokowy  portal. Elewację wieży ocienia okap tu znajdują się dwa kwadratowe okna z  okiennicami. Pod okapem, z każdej strony, mieści się para okulusów oraz poza ścianą wschodnią – tarcza zegarowa. We wnętrzu, w portalach, zamocowane są drzwi XIX – wieczne. W południowym oknie nawy widoczny jest fragment witraża z końca XIX wieku.

W 1847 roku poddano świątynię gruntownej renowacji, zmieniono więźbę dachu. W 1897 roku od strony południowej dobudowano zakrystię o neogotyckich formach, której wnętrze ozdobiono malowidłami. W oknach założono witraże. Z tego okresu pochodzi ceglana brama prowadząca na teren cmentarza otaczającego kościół. W 1909 roku odnowiono wieżę. Po II wojnie światowej kościół nie był użytkowany i ulegał stopniowemu zniszczeniu. Wówczas stracono bezpowrotnie kościelne organy. Dopiero w latach 1960 - 1967 (bez pozwolenia władz państwowych) wymieniono uszkodzone belki, wzmocniono strop, uzupełniono brakujące szyby w oknach, przełożono dachówkę, założono posadzkę ceramiczną. Ogromny wkład w remont kościoła miał ks. Wincenty Jankowski. Kościół pw. Chrystusa Króla został poświęcony 29 października 1967 roku. W 1969 roku miały miejsce kolejne prace w kościele. Wówczas m. in. poprawiono sufit, postawiono murowany ołtarz, założono energię elektryczną i podtynkową instalację.

W 1970 roku wytynkowano ściany oraz założono blachy na hełmie wieży. Nowe ławki wstawiono w 1971 roku.  W 1981 roku założono nowy sufit z daglezji. W latach 1988-1989 odnowiono chór, a w 1993 przełożono dach kościoła. Od sierpnia 1997 do lipca 1998 roku trwał kapitalny remont wieży. W tym okresie przywrócono również pierwotny wygląd barokowemu ołtarzowi.  We wnętrzu, w portalach, zamocowane są XIX-wieczne drzwi. W południowym oknie nawy widoczny jest fragment witraża z końca XIX wieku. Na północnej ścianie zakrystii widnieje ścienne malowidło z końca XIX wieku z wyobrażeniem Chrystusa Dobrego Pasterza.  Wewnątrz znajdują się: barokowy ołtarz główny z 1716 roku, drewniana empora organowa bez instrumentu oraz neogotycka chrzcielnica z 1897 roku. Kościół został wpisany na listę zabytków 31. lipca 1956 roku pod numerem rejestru zabytków: 147.