Powróć do: Zabytki Miasta

KOŚCIÓŁ PW. MATKI BOSKIEJ NIEUSTAJĄCEJ POMOCY

Kościół pod wezwaniem Matki Boskiej Nieustającej Pomocy w Trzcińsku-Zdroju należy do najstarszych zabytków architektury wczesnogotyckiej na Pomorzu Zachodnim. Początki kościoła sięgają II połowy XIII wieku.

Został wybudowany przypuszczalnie w latach 1260 – 1280. Jego założycielami byli prawdopodobnie margrabiowie brandenburscy Jan I i Otton III. Niezbyt duże rozmiary kościoła wskazują, że był przeznaczony dla około 100 wyznawców gminy chrześcijańskiej.

W XIV i XV wieku został przypuszczalnie przebudowany. Świadczy o tym list pasterki biskupa kamieńskiego z 29 marca 1332 roku ogłaszający odpust dla wszystkich, którzy wezmą udział w budowie kościoła i jego wewnętrznym wyposażeniu. Tę datę przyjmuję się za oficjalna datę fundacji świątyni. W latach 1402 – 1454 kościół wraz z miastem przeszedł w posiadanie rycerzy Zakonu Krzyżackiego. W roku 1433 kościół został zniszczony podczas wyprawy husyckiej i odbudowany po kilku latach.

W roku 1536 stał się świątynia protestancką, po wprowadzeniu wiary protestanckiej na tych ziemiach. Wtedy to powstała przy kościele pierwsza szkoła w Trzcińsku. W czasie wojny trzydziestoletniej kościół został obrabowany przez wojska cesarskie. W latach 1883-1894 kościół został odnowiony i wprowadzono pewne zmiany. W dniu 17. kwietnia 1946 roku z inicjatywy pierwszego polskiego proboszcza ks. Tadeusza Sorysa kościół został rekoncyliowany a 15 czerwca 1951 roku erygowana parafia w Trzcińsku-Zdroju. 

Pod koniec XIX wieku odrestaurowano cały kościół, wprowadzając znaczne zmiany. W obecnej postaci jest to obiekt 3–nawowy o długości 26,65 m i szerokości 13,40 m, z szeroką wieżą od zachodu, o murach grubości ok. 1,15 m. Ciekawy jest szczyt wschodni kościoła, który posiada dekorację złożoną z 6 smukłych blend ostrołukowych umieszczonych poniżej wgłębienia w kształcie krzyża.

W 2005 roku wykonano iluminację świetlną wieży kościoła, a w 2006 roku północnej ściany kościoła w 725 rocznicę otrzymania praw miejskich.

Neogotycka ambona pochodzi z czasu remontu kościoła w 1883 roku, a wykonał ją Theodor Prüfer z Berlina. Wykonana jest z drewna politurowanego, polichromowanego, zdobionego snycerką. Ma wysokość 209 cm i średnicę 120 cm. Korpus ośmioboczny, ustawiony bezpośrednio na stopie podstawy. W malowanych na niebiesko górnych partiach posiada gotyckie napisy a powyżej nich - łacińskie krzyże. W narożnikach korpusu znajduje sześć drewnianych rzeźb przedstawiających apostołów.

 
Pochodzą one z II połowy XIX wieku - być może z czasów restauracji kościoła w 1894 r. Usytuowane na emporze muzycznej przy zachodniej ścianie kościoła i w części wieżowej. Instrument zbudowany został przez organmistrza Wilhelma Sauera z Frankfurtu nad Odrą. Posiada oryginalną trakturę mechaniczną o dwu klawiaturach ręcznych i jednej nożnej - łącznie 19 rejestrowy zespół dźwięków. Organy wyposażone są w piszczałki drewniane i metalowe. W części wieżowej kościoła znajdują się trzy miechy klinowe. Prospekt neogotycki - nieznanego warsztatu niemieckiego - jest drewniany i ma wymiary: około 500 cm x 446 cm x 335 cm. Poszczególne piszczałki wkomponowane w kształt ostrołukowych arkad. Wyższe partie zdobione motywem rozet i krzyży św. Andrzeja, zaś części boczne zwieńczone są ażurowym ornamentem roślinnym i czterema pinaklami. Organy w kościele w Trzcińsku są jednym z nielicznych instrumentów na terenie województwa, które zachowały zarówno oryginalny mechanizm, jak i cały neogotycki prospekt.

 Chrzcielnica neogotycka, nieznanego warsztatu niemieckiego z końca XIX wieku - być może z czasu restauracji kościoła w 1894 roku. Wykonana jest ze sztucznego kamienia. Ma Ma kształt kielicha o wysokości 104 cm i średnicy 68 cm. Boki trzonu ozdobione są trójlistnie zamkniętymi arkadami. Brzeg czaszy jest dekorowany płaskorzeźbionymi liśćmi i winnej latorośli.

Barokowa tablica nagroba wykonana została przez lokalny warsztat około 1650 roku. Jest wmontowana w ścianę północną przedsionka kościoła. Wykonana jest z wapienia i jest zdobiona reliefem oraz polichromią. Ma kształt stojącego prostokąta o wymiarach 210 cm x 130 cm. Ujęta płaskorzeźbioną bordiurą, utworzoną z wici akantowej i owoców winnej latorośli. W górnej części bordiury znajduje się uskrzydlona główka anielska, w dolnej - czaszka na skrzyżowanych piszczelach. Górna i środkowa część posiada napis w języku łacińskim - wykonany klasyczną majuskułą. W dolnej części znajduje się inskrypcja w języku niemieckim, wykonana minuskułą gotycką.

est to neogotycki krzyż pochodzący z 4 ćwierćwiecza XIX wieku, nieznanego autorstwa. Znajduje się na nim gipsowa, polichromowana figura Chrystusa i tabliczka z napisem „INRI".

Ołtarz klasycystyczny pochodzi z połowy XIX wieku, prawdopodobnie z dawnego ołtarza głównego kościoła w Trzcińsku. Wykonany jest z żelaza techniką odlewu. Umocowany jest na cokole, ustawionym na czterech stopniach. Dolna krawędź cokołu zdobiona ornamentem roślinnym, górna - zwieńczona gzymsem, pod którym znajduje się rząd rozetek.

Neorenesansowy obraz cechach akademizmu pochodzi z II połowy XIX wieku. Jego dokładne pochodzenie nie jest znane (w kościele został umieszczony po 1945 roku). Jest to malowany olejno na płótnie, w drewnianej ramie, obraz o wymiarach 200 cm x 146 cm. Przedstawia stojące postacie św. Anny i Maryi, przedstawionej jako dorastająca dziewczynka. Święta Anna stoi z wzniesioną do góry prawą ręką, lewą przytulając córkę składającą dłonie. W tle postaci widoczna jest sklepiona nisza w architektonicznym obramowaniu. Rama obrazu jest zdobiona i ma wytłaczany, polichromowany ornament.

Dzwon mniejszy wykonany został w firmie G. Voss i Syn ze Szczecina w 1890 roku. Wieniec dzwonu jest silnie profilowany, z delikatnym fryzem palmetowym w dolnej części. Na płaszczu widnieje napis: „Psalm 84 11, Ein Tag in Deinen Vorhaften ist besser denn sonst tausend". Jego czapa jest zdobiona szerokim pasem roślinnego ornamentu (arabeski). Korona złożona z sześciu kabłąków, zakończonych główkami anielskimi.

Dzwon większy to dzieło ludwisarza Gustava Colliera z Berlina-Zehlendorfu i pochodzi z roku 1900. Został ufundowany dla kościoła w Trzcińsku. Wieniec dzwonu zdobiony jest wąskim pasem ornamentu, od góry zaś oddzielony profilowaniem. Na płaszczu posiada napis „AD 1900 waren Kirchenalteste der St Marien-Kirche in Schönfliess August Handke, Albert Kahlow, Wilhelm Zagelow Anton Müller, Julius Bemdhardt, Wilhelm Splettstösser Friedrich Melz, Wilhelm Dehms". Natomiast pod czapą, wewnątrz pierścienia znajduje się napis: „Gegossen von Gustav Collier in Zehlendorf, Berlin".

 tttt